Nieuwe vrijstellingen voor stedenbouwkundige handelingen op komst
De Vlaamse Regering zet principieel sterk in op het herwerken van het Vrijstellingenbesluit voor stedenbouwkundige handelingen en het Besluit Meldingen , zoals ook werd vooropgesteld in het Verzameldecreet Omgeving uit 2024. Bedoeling hiervan was om de vrijstellingsmogelijkheden verder te specifiëren. Zo worden meldingen geheroriënteerd naar die tijdelijke handelingen waarvoor een melding gewenst is. Tegelijker wordt ook het toepassingsgebied van de vrijstellingen herbekeken, deze zullen (meer) betrekking hebben op occasionele handelingen en de zeer frequent voorkomende handelingen met een beperkte impact.
Concreet werden hiertoe op 4 juli 2025 3 nieuwe initiatieven genomen:
1) de limitatieve lijst van vrijgestelde of niet-vergunningsplichtige stedenbouwkundige handelingen waarvoor gemeenten via een stedenbouwkundige verordening een vergunningsplicht kunnen invoeren, wordt aangepast. Het basisprincipe is dat enkel de Vlaamse Regering bepaalt welke handelingen vergunningsplichtig, meldingsplichtig of vrijgesteld zijn. Gemeenten kunnen slechts binnen de opgelijste handelingen een keuze maken wat betreft bijkomende vergunningsplichten. Uit de nota aan de Vlaamse Regering en de limitatieve lijst blijkt dat het o.m. gaat om het vellen van hoogstammige bomen die geen deel uitmaken van een bos, het uitvoeren van handelingen aan het dak en de buitenmuren van beschermde monumenten en goederen in beschermde stads- en dorpsgezichten en het vellen of rooien van houtige beplantingen
2) ook het Meldingsbesluit voor stedenbouwkundige handelingen wordt herwerkt. Zoals voorzien in het Verzameldecreet, kan de melding enkel ingevoerd worden voor tijdelijke zaken. Zeer frequent voorkomende stedenbouwkundige handelingen en handelingen met een beperkte impact kunnen vrijgesteld blijven. Handelingen met een grote omvang/impact blijven vergunningsplichtig. Bedoeling is om tot grotere duidelijkheid te komen wanneer bepaalde handelingen vrijgesteld zijn, dan wel het voorwerp kunnen zijn van een melding. Uit de nota blijkt dat het de bedoeling is om bepaalde handelingen die op vandaag via een melding kunnen gebeuren, bijkomend af te handelen via een vrijstelling.
3) het Vrijstellingsbesluit wordt eveneens herwerkt, waarbij bijkomende stedenbouwkundige handelingen zullen worden vrijgesteld. Dit gaat onder meer om wijzigingen van gevels zonder volume-uitbreiding en binnenverbouwingen. Ook wordt de vrijstelling voor stekkerzonnepanelen verduidelijkt. Meer info blijkt uit de nota.
De voorontwerpen worden nu voorgelegd voor advies aan de verschillende adviesinstanties. Deze initiatieven stroken evenwel met de basisprincipes van de Conceptnota bijsturing van de regelgeving inzake de omgevingsvergunning en het Verzameldecreet Omgeving 2024.